Groningen – Het is een scenario dat steeds vaker voorkomt, ook in Groningen: iemand raakt de grip op het dagelijks leven kwijt door bijvoorbeeld dementie, een verstandelijke beperking of psychiatrische problemen.
Familie of vrienden staan voor de vraag: wie neemt de beslissingen over zorg, behandeling of begeleiding als iemand dat zelf niet meer kan? En belangrijker nog: hoe regel je dat goed? In zulke situaties komt mentorschap in beeld – een wettelijke maatregel die rust en duidelijkheid biedt, zowel voor de betrokkene als de omgeving.
Wat is mentorschap eigenlijk?
Mentorschap is bedoeld voor mensen die niet (meer) zelf over hun persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding kunnen beslissen. Het gaat dus om niet-financiële zaken – iets wat het onderscheidt van bewindvoering of curatele. De mentor treedt op als wettelijk vertegenwoordiger en belangenbehartiger. In sommige gevallen is dat een familielid of naaste, maar steeds vaker wordt een externe, professionele mentor ingeschakeld.
In zulke gevallen kan Mentorschap in Groningen uitkomst bieden. Zeker in een provincie waar de vergrijzing toeneemt en sociale netwerken onder druk staan, is het belangrijk dat er goede ondersteuning is voor mensen die kwetsbaar zijn.
Wanneer komt mentorschap in beeld?
Mentorschap is geen maatregel die zomaar wordt opgelegd. Het komt pas in beeld als duidelijk is dat iemand echt niet meer zelfstandig over zijn of haar zorg kan beslissen. Denk aan een oudere met dementie die medische behandelingen niet begrijpt, of aan een volwassene met een verstandelijke beperking die begeleiding nodig heeft bij het kiezen van een passende woonvorm. Soms spelen deze situaties zich al jaren af in de thuissituatie, maar wordt het pas laat bespreekbaar gemaakt.
Een mentor kan in zulke gevallen niet alleen rust brengen, maar ook zorgen dat de stem van de betrokkene wordt gehoord in het contact met hulpverleners of instellingen. En dat is hard nodig: want juist als iemand het zelf niet meer goed kan uitleggen, is het belangrijk dat er iemand is die dat in zijn of haar belang doet.
Wie kan mentor worden?
In principe kan iedereen mentor worden – als de kantonrechter daar toestemming voor geeft. Meestal is dat een familielid, zoals een partner, kind of broer of zus. Maar niet iedereen heeft familie die die rol op zich kan nemen. Soms is de relatie niet goed, woont men ver weg of ontbreekt de benodigde kennis. In zulke gevallen is een professionele mentor een goed alternatief.
Een professionele mentor is geen zorgverlener, maar iemand die vanuit onafhankelijkheid opkomt voor de belangen van zijn of haar cliënt. Dat vraagt om betrokkenheid, communicatieve vaardigheden en kennis van het zorglandschap. Daarom is het belangrijk dat deze mentoren goed worden opgeleid en ondersteund.
Hoe gaat het regelen van mentorschap in zijn werk?
Mentorschap wordt altijd via de kantonrechter aangevraagd. Dat kan door een familielid, hulpverlener of de betrokkene zelf. Er moet een medische verklaring zijn van een arts die bevestigt dat iemand niet in staat is zelf beslissingen te nemen. Vervolgens bekijkt de rechter wie het beste als mentor kan optreden. Als er sprake is van een professionele mentor, moet deze aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen.
De procedure neemt doorgaans een aantal weken in beslag. Daarna wordt de mentor benoemd en kan deze direct aan de slag. De mentor is verplicht jaarlijks verantwoording af te leggen aan de rechtbank over de uitgevoerde werkzaamheden.
Mentorschap in Groningen in de praktijk
In Groningen is er een groeiende behoefte aan goede mentoren. Zeker in landelijke gebieden is het niet altijd vanzelfsprekend dat familie dichtbij woont of de kennis heeft om die rol op zich te nemen. Gelukkig zijn er organisaties die hierin gespecialiseerd zijn en professionele mentoren leveren die goed begeleid worden.
Een organisatie als Kompas Mentorschap speelt hierin een belangrijke rol, door mentoren zorgvuldig te selecteren, te trainen en te koppelen aan mensen die behoefte hebben aan steun. Zij zorgen ervoor dat mentorschap niet alleen correct, maar vooral ook menselijk wordt ingevuld.
Waarom dit onderwerp iedereen aangaat
Mentorschap klinkt als iets dat je alleen nodig hebt in uitzonderlijke gevallen – maar de realiteit is dat het iedereen kan overkomen. Een plotselinge hersenbloeding, een psychische crisis, of het geleidelijk verdwijnen van grip bij ouderdom: niemand is daar immuun voor. En dan is het een geruststellende gedachte dat er iets geregeld kan worden.
Daarom is het belangrijk om hier tijdig over na te denken, het gesprek aan te gaan met naasten en – waar nodig – te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Want wie het niet meer zelf kan, moet kunnen rekenen op iemand die écht in zijn of haar belang handelt.
Foto's
