In deze aanpak werken Openbaar Ministerie (OM), Politie, Reclassering Nederland, Verslavingszorg Noord-Nederland, het Leger des Heils en Slachtofferhulp Nederland samen aan de versnelde afdoening van strafzaken. Bij jeugdige verdachten zal de Raad voor de Kinderbescherming aansluiten. De werkwijze heeft tot doel om eenvoudige strafzaken zoals vernieling en winkeldiefstal 'sneller, simpeler en slimmer af te doen. Zo weten slachtoffers, verdachten en de samenleving sneller waar ze aan toe zijn.
Betekenisvolle afdoening
Deze nieuwe ZSM-aanpak op het politiebureau aan de Rademarkt in Groningen maakt het mogelijk om verdachten van eenvoudige misdrijven zoveel als mogelijk lik-op-stuk te geven of anderszins buiten de rechter om af te handelen. Het OM en politie stemmen meteen af met medewerkers van de Reclassering, Slachtofferhulp en bij een minderjarige verdachte met de Raad voor de Kinderbescherming om zo spoedig mogelijk een betekenisvolle beslissing te nemen over de straf die een verdachte krijgt. Meer zaken kennen op deze manier een kortere doorlooptijd en een betekenisvollere interventie op veel voorkomende criminaliteit.
Direct resultaat
Officier van Justitie Jan Hoekman: “Het OM kan een verdachte bestraffen met een geld- of werkstraf, bij verkeersdelicten kan een rijontzegging worden opgelegd en het OM kan een toezicht met bijzondere voorwaarden opleggen. Ook kan door deze nieuwe werkwijze bepaald worden dat als er sprake is van een slachtoffer de verdachte de eenvoudige schade direct moet vergoeden. Hierdoor ziet het slachtoffer snel resultaat en ook de verdachte weet direct waar hij aan toe is. En dit bereik je alleen maar door samen te werken met de organisaties die een taak hebben in het betekenisvol afdoen van zaken. Bij meer complexe zaken krijgt de verdachte een dagvaarding mee, waarna hij of zij alsnog voor de rechter moet verschijnen.”
Minder administratie
“Deze nieuwe werkwijze brengt tevreden klanten met zich mee”, vertelt rechercheprojectleider Frans Greve. “Slachtoffers zien direct resultaat als eventuele schade direct vergoed moet worden. Daarnaast zijn wij veel minder tijd kwijt aan administratie. En die tijd kunnen we weer in andere zaken steken. Een man uit Delfzijl was het eerste slachtoffer dat door deze nieuwe werkwijze binnen 24 uur € 650 vergoed kreeg van de verdachte. Het leverde een zeer tevreden klant op èn een tevreden politie.”
Herhaling voorkomen
De reclassering is nauw betrokken bij ZSM. Margriet van Zonneveld, regiomanager Noord-Nederland bij Reclassering Nederland: “Een persoonsgerichte aanpak. Die leveren wij. Neem een huiselijk geweldpleger. Afstraffen alleen is vaak niet genoeg. Om herhaling te voorkomen is meer nodig, zoals een gedragstraining. Elke dader vraagt een bepaalde aanpak en daarover adviseren wij aan de ZSM-tafel. Sneller maatwerk voor een veiliger samenleving, daar zetten wij op in.”
Communicatie met slachtoffer
Voor Slachtofferhulp Nederland staat de 'S' in ZSM ook voor slachtoffergericht. Binnen ZSM neemt Slachtofferhulp Nederland contact op met het slachtoffer om te informeren naar zijn/haar situatie, eventuele schade te inventariseren en uitleg te geven over het ZSM-traject. Vervolgens informeert en adviseert Slachtofferhulp Nederland de officier van justitie die uiteindelijk de beslissing over de afdoening neemt. Door deel te nemen aan ZSM zet Slachtofferhulp zich in voor de positie en de rechten van het slachtoffer. Slachtofferhulp Nederland geeft slachtoffers in ZSM een stem, betrekt hen en biedt inzicht in het strafproces.
Jongeren laten leren van hun fouten
De Raad voor de Kinderbescherming juicht de ZSM-aanpak toe. Sjoukje Faber, regiodirecteur Noord-Nederland bij de Raad: “Jeugdige overtreders moeten zo snel mogelijk weten wat de consequenties zijn. Jongeren zijn in ontwikkeling en moeten van hun fouten kunnen leren. Naast de persoonsgerichte aanpak kijken we daarom ook naar de opvoedingssituatie. Met ZSM krijgt de jonge dader snel duidelijkheid over het vervolg. Daar is de jongere bij geholpen en dat staat bij ons voorop.”
ZSM-werken in Noord-Nederland
De ZSM-locatie aan de Rademarkt is zeven dagen per week gedurende twaalf uren per dag bemand. In eerste instantie worden alleen de zaken afkomstig van de politiebureaus in Groningen, Leeuwarden, Hoogeveen en Meppel op de ZSM-werkwijze afgedaan. In het komende kwartaal wordt deze aanpak ook voor de zaken van de overige politiebureaus in Noord-Nederland ingevoerd.