Groningen herdenkt zondagavond de oorlogsslachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog en bij recentere militaire conflicten om het leven kwamen. In dit liveblog een overzicht van de ontwikkelingen.
20.31 uur:
Behalve op het Martinikerkhof vonden er zondagavond ook herdenkingen plaats op andere plekken in de gemeente. Bijvoorbeeld bij het monument aan de Boeiersingel in Hoogkerk. De herdenking op de Nieuwe Begraafplaats bij Noorddijk werd voorafgegaan door een Stille Tocht, die vertrok vanaf wijkcentrum Het Dok in Lewenborg.
20.24 uur:
Het officiële gedeelte is afgesloten. Op dit moment vindt er een defilé plaats. Belangstellenden kunnen langs het oorlogsmonument Sint-Joris en de Draak lopen. Daarbij is er voor iedereen de mogelijkheid tot het leggen van bloemen, bloemstukken en kransen. Het Christelijk Harmoniegezelschap Patrimonium en Gruno’s Postharmonie spelen koraalmuziek.
20.20 uur:
Onder de klanken van het koraal ‘Ere Zij God’ worden er verschillende bloemstukken en kransen bij het monument gelegd.
20.11 uur:
Burgemeester Mirjam van ’t Veld houdt een indringende toespraak: “Ongeveer tien jaar geleden ontving ik als burgemeester een brief van Tiny. Tiny was een jong Joods meisje dat moest onderuiken. Tiny was haar onderduiknaam, maar die naam is ze na de oorlog blijven gebruiken. De afgelopen jaren ging ik regelmatig bij haar op bezoek, tot vorig jaar, toen ze op 94-jarige leeftijd overleed.”
“Tiny vertelde niet vaak over de oorlog, maar het beheerste haar hele leven. Haar hele familie was vermoord in vernietigingskamp Auschwitz. Altijd had ze het gevoel dat ze er niet bij mocht zijn, dat ze anderen tot last was. Op haar slechtste dagen zei ze, jullie willen me niet. Elke nacht werd ze wakker van de nachtmerries. Altijd stond haar auto ook volgetankt klaar en had ze contant geld klaar liggen om te kunnen vluchten. Tiny was eenzaam. Zelf al stonden er mensen om haar heen. Niets was opgewassen tegen het trauma.”
“Het is bijna onvoorstelbaar hoe zij en al die anderen na de oorlog een weg vonden. Hoe ze een nieuwe wereldorde opbouwden op de puinhopen die achter waren gebleven. Een orde waar ook plek was voor voormalige vijanden. Ook was duidelijk dat dit nooit meer mocht gebeuren. Een orde waarin we al tachtig jaar stilstaan bij hen die slachtoffer werden van oorlogsgeweld. Vandaag denken we in het bijzonder aan de Joodse slachtoffers, waarvan slechts één op de tien de oorlog overleefde.”
“Onze orde is verre van perfect, maar toch zorgtal een lange tijd voor vrede en voorspoed. De laatste tijd wankelt deze orde helaas. (…) Om deze orde te handhaven moeten we bereid zijn om te handelen. We hoeven niet te wachten tot een ramp zich voltrekt, we kunnen vandaag nog aan de slag. Door racisme te bestrijden en eerlijke journalistiek te ondersteunen. Door nu het goede te doen kunnen we er voor zorgen dat vrede voortduurt.”
20.03 uur:
De afgelopen twee minuten was het stil op het Martinikerkhof. De stilte wordt afgesloten met het spelen van het eerste en het zesde couplet van het Wilhelmus.
19.58 uur:
Trompettist Marten Koetsier van Gruno’s Postharmonie speelt het Taptoe-signaal. Dit signaal gaat vooraf aan de twee minuten stilte.
19.53 uur:
Een eerste krans wordt gelegd door burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) en Commissaris van de Koning René Paas (CDA) bij het monument Sint-Joris en de Draak. Aansluitend spelen Sergiy Bolotny (viool) en Keiko Sakuma (piano) het thema uit de film ‘Schindler’s List’.
19.49 uur:
Niko Beets voorzitter Stichting 4 Mei Herdenking Groningen is de eerste spreker: “Iedereen heeft vanavond zijn eigen gedachten. Tachtig jaar na de eerste herdenkingen, herdenken we vanavond in stilte. Vanavond denken we aan de vele heldhaftigen. (…) Zojuist luisterden we naar de ‘Highland Cathedral’. Een verwijzing naar de belangrijke rol die de Canadezen gehad hebben bij de bevrijding van de stad.”
19.42 uur:
De Stille Tocht is gearriveerd op het Martinikerkhof. Zo direct gaat The Clan MacBeth Pipe Band ‘Highland Cathedral’ spelen. Aansluitend zullen er toespraken te horen zijn. Bij de herdenking zijn veel belangstellenden aanwezig.
19.34 uur:
Ook op andere plekken is er op deze avond aandacht voor Groningen. Bij de Herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk in Amsterdam bijvoorbeeld. Philip Freriks verzorgde daar, in het bijzijn van de koning en de koningin, de 4-mei-voordracht. Daarin vertelde hij dat zijn oudste twee broers tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Groningen gingen, waar ze onderdak kregen bij opa en oma. In Groningen was er namelijk meer eten dan in Utrecht, waar het gezin woonde. Broer Jantje kwam bij de bevrijding van Groningen om het leven door een verdwaalde kogel. Freriks vertelt dat de gebeurtenis grote impact heeft gehad op het gezin.
19.24 uur:
De Stille Tocht is onderweg. Via de Hereweg loopt de stoet via het Gedempte Zuiderdiep, Oosterstraat, Grote Markt naar het Martinikerkhof. De stoet wordt daar rond 19.40 uur verwacht. De Stille Tocht wordt voorafgegaan door Gruno’s Postharmonie.
19.00 uur:
Rond 18.30 uur is de officiële herdenking bij het Joods Monument aan de Hereweg begonnen. Er werden toespraken gehouden en er vonden kransleggingen plaats. Onder andere vertegenwoordigers van de Joodse Gemeente Groningen en de Stichting 4 Mei herdenking Groningen legden bloemstukken. Namens de gemeente Groningen legden burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) en fractievoorzitter Jalt de Haan (CDA) een krans.
Foto's
