Landelijk – Het aantal discriminatiemeldingen en -registraties bij officiële instanties is in 2024 opnieuw gestegen. Bij de politie kwamen vorig jaar 600 meldingen meer binnen in vergelijking met 2023, een stijging van 7 procent. Het aantal meldingen bij het landelijk meldpunt Discriminatie.nl was zelfs meer dan verdubbeld.
Dat blijkt uit de jaarrapportage ‘Discriminatiecijfers in 2024’. Het rapport is vandaag aangeboden aan minister David van Weel van Justitie en Veiligheid en aan minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties.
Bij Discriminatie.nl, het landelijke meldpunt van de antidiscriminatievoorzieningen, kwamen vorig jaar 14.796 meldingen binnen, meer dan het dubbele aantal van 2023. Hieronder vallen 5200 zogeheten massameldingen over mogelijk discriminerende uitlatingen van politici, een opiniemaker en een werkgever. De onderzoekers schrijven de stijging van het aantal meldingen verder toe aan de groeiende bekendheid van het meldpunt Discriminatie.nl.
Omdat slechts een klein deel van de discriminatie-incidenten wordt gemeld en geregistreerd, geven de discriminatiecijfers geen inzicht in de totale omvang van discriminatie in Nederland. Uit onderzoek uit 2024 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat een op de tien mensen die discriminatie ervaren het incident ergens meldt. Slechts 3 procent van de mensen die discriminatie ervaren meldt dit bij de politie, 1 procent bij een antidiscriminatievoorziening.
Verruwing
‘Ik vind het lastig om het werkelijke beeld achter deze cijfers te duiden’, zegt Frank Smilda (sectorhoofd Groningen), die de Eenheid Noord-Nederland vertegenwoordigt bij het PVI-onderdeel Aanpak discriminatie. ‘Wat we zien is een stijging van het aantal meldingen en gezien de huidige verruwing in de maatschappij, maar ook in de omgang met elkaar door politici, kan ik me dat goed voorstellen. Als je ziet hoe het er soms aan toegaat in de Tweede Kamer, dan moet je niet gek opkijken als dat in de samenleving zijn weerslag krijgt.’
Het kan ook inderdaad zo zijn dat burgers beter de weg weten te vinden naar de meldpunten en de politie, stelt Smilda. ‘Het doen van meldingen is makkelijker gemaakt via Discriminatie.nl, dat is vorig jaar één centraal punt geworden. Waarschijnlijk hebben mensen via die website ook eenvoudiger de politie kunnen vinden.’
Aanpak politie
De politie registreerde 9613 incidenten, 623 meer dan in 2023. Het aantal door de politie geregistreerde incidenten laat al sinds 2018 een stijgende lijn zien. Het bestrijden van discriminatie is onderdeel van het politiewerk. Omdat het aantal meldingen blijft stijgen, vraagt dit nog meer aandacht en investering. Daarom breidt de politie haar Expertisecentrum Aanpak Discriminatie Politie, het zogenaamde ECAD-P, uit. Met dit expertisecentrum blijft zij onverminderd inzetten op een betekenisvolle afdoening voor slachtoffers van discriminatie.
‘De politie doet dat in samenwerking met de antidiscriminatievoorzieningen en andere ketenpartners’, zegt Peter Holla, politiechef van de Eenheid Amsterdam en portefeuillehouder ECAD-P. ‘Het ECAD-P heeft daarbij, samen met alle politie-eenheden, een belangrijke rol.’
‘Het is goed mogelijk dat de activiteiten van ECAD-P hebben bijgedragen aan het gestegen aantal registraties’, zegt Smilda. ‘Het is belangrijk dat je goed en nauwgezet registreert. Discriminatierechercheurs helpen collega’s met de complexiteit van zulke aangiften. Want het is soms best lastig om bij zo’n melding precies vast te stellen of er sprake is van een belediging of bedreiging met een discriminatoir karakter. We moeten meer doorvragen, kijken naar wat er achter een incident schuilgaat. Openlijk geweld komt ergens vandaan. Als de oorzaak daarvan discriminatoir is, dan moet je nader onderzoek doen.’
Herkomst vaakst gemeld
De meeste registraties bij politie (46 procent) en meldingen bij Discriminatie.nl (45 procent) gaan over discriminatie op grond van herkomst. In 29 procent van de registraties gaat het om seksuele gerichtheid en in 9 procent om antisemitisme. Bij Discriminatie.nl gaat 22 procent van de meldingen over gronden die niet wettelijk beschermd zijn. Denk bijvoorbeeld aan meldingen over uiterlijk, kleding of vaccinatiekeuzes. Geslacht is met 10 procent van de meldingen de derde meest gemelde discriminatiegrond.
Meer meldingen bij alle instanties
Ook andere instanties die discriminatie registreren krijgen meer meldingen. Met name bij Meld.Online Discriminatie is die stijging fors: het aantal meldingen stijgt van 483 naar 718, een toename van 49 procent. Dit kan wijzen op een groeiende naamsbekendheid van het online meldpunt. Bij het College voor de Rechten van de Mens stijgt het aantal verzoeken om een oordeel van 581 naar 621. Na een daling in 2023 neemt ook bij de Nationale ombudsman het aantal meldingen toe naar 311. Bij de Kinderombudsman bleef het aantal meldingen gelijk, namelijk 19.
Rapport Strafbare Discriminatie in Beeld 2024
Gelijktijdig met discriminatiecijfers in 2024 publiceert het Openbaar Ministerie het rapport Strafbare Discriminatie in Beeld 2024. Deze rapportage geeft inzicht in de aard en omvang van de discriminatiefeiten die in 2024 bij het OM zijn geregistreerd. Strafbare Discriminatie in Beeld 2024 is te vinden op de website van het OM.
Foto's
