Regio – Perfluoralkyl– en polyfluoralkylstoffen (samen PFAS genoemd) zijn een klasse door de mens gemaakte chemische stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. PFOA (soms “C8” genoemd) en PFOS zijn de twee PFAS die het meest op grote schaal zijn geproduceerd en daarom het meest bestudeerd zijn. Beide chemische stoffen zijn zeer persistent in het milieu en in het menselijk lichaam.
Waarvoor werden PFAS gebruikt?
Perfluoralkylen werden in grote hoeveelheden gemaakt door bedrijven als DuPont en 3M, totdat ze in 2006 geleidelijk uit de productie werden genomen vanwege bezorgdheid over het effect van PFOA en lange-keten PFAS’s op de menselijke gezondheid en het milieu. PFAS werden op grote schaal gebruikt om producten vlekbestendiger, waterbestendiger en/of antiaanbaklaag te maken. Zo werden PFAS gebruikt bij de fabricage van de volgende producten:
PFAS werden ook op grote schaal gebruikt in blusschuim, smeermiddelen, metaalspuit- en detergenten, inkten, vernissen, coatingformules, wassen, en water- en olieafstotende middelen voor leer, papier en textiel. Omdat zij wrijving helpen verminderen, werden zij ook gebruikt door een verscheidenheid van industrieën, waaronder auto-, lucht- en ruimtevaart-, bouw-, en elektronicafabrieken of -bedrijven. Hoewel de grote fabrikanten in 2006 begonnen zijn met het stopzetten van de productie van PFOA, vervangen sommige fabrieken perfluoralkylen door andere, soortgelijke stoffen.
Hoe ben je blootgesteld aan PFAS?
Blootstelling aan PFAS is wijdverspreid en wereldwijd. De meeste mensen hebben namelijk meetbare hoeveelheden PFAS in hun bloed. De belangrijkste manieren waarop mensen aan PFAS worden blootgesteld zijn onder meer:
Een belangrijk voorbehoud: hoewel PFAS-verbindingen geleidelijk uit verpakkingsmaterialen voor levensmiddelen zijn verwijderd, worden soortgelijke verbindingen nog steeds gebruikt.
• Overdracht van hand op mond van oppervlakken die zijn behandeld met PFAS-bevattende vlekbeschermingsmiddelen, zoals tapijten. Dit is vooral een risico voor zuigelingen en peuters.
• In sommige gemeenschappen in de buurt van fabrieken waar vroeger PFOA en PFOS werden vervaardigd of in de buurt van militaire bases waar brandblusschuim werd gebruikt bij de opleiding, komen hoge concentraties van deze stoffen voor in de drinkwatervoorziening, en dit is de voornaamste blootstellingsroute voor deze bevolkingsgroepen.
• Werknemers in industrieën of bij activiteiten waarbij PFAS bevattende producten werden vervaardigd of gebruikt, kunnen aan hogere concentraties zijn blootgesteld dan de bevolking in het algemeen.
Foto's
